«ΤΟ ΔΩΡΟ ΤΗΣ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ»
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «ΤΟ ΔΩΡΟ ΤΗΣ ΨΥΧΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ» IRVIN YALOM, ΕΚΔ. ΑΓΡΑ Σπανίως ακούω τους συναδέλφους μου θεραπευτές να παραπονιούνται πως η ζωή τους δεν έχει νόημα.
Η ζωή του θεραπευτή είναι μια ζωή προσφοράς, στην οποία καθημερινά υπερβαίνουμε τις προσωπικές μας επιθυμίες και στρέφουμε το βλέμμα προς τις ανάγκες και την ωρίμανση του άλλου. Μας προκαλεί απόλαυση όχι μόνο η ωρίμανση του ασθενούς μας αλλά και το φαινόμενο των ομόκεντρων κύκλων – η σωτήρια επίδραση που έχουν οι ασθενείς μας πάνω στους ανθρώπους με τους οποίους σχετίζονται στη ζωή τους.
Αυτό είναι ένα εξαιρετικό προνόμιο. Και μια εξαιρετική ικανοποίηση.
Μιλώντας προηγουμένως για τους κινδύνους του επαγγέλματος περιέγραψα την επίμονη, ατέρμονη αυτοπαρατήρηση και την εσωτερική δουλειά που απαιτεί το επάγγελμά μας. Αυτή η ίδια απαίτηση όμως είναι περισσότερο προνόμιο παρά βάρος, γιατί αποτελεί εγγενή προστασία ενάντια στη στασιμότητα. Ο ενεργός θεραπευτής εξελίσσεται συνεχώς, μεγαλώνει αενάως από άποψη αυτογνωσίας και συνειδητοποίησης. Πώς μπορεί να καθοδηγεί κάποιος τους άλλους ανθρώπους σε μια εξέταση των βαθιών δομών του νου και της ύπαρξης χωρίς να εξετάζει ταυτόχρονα τον εαυτό του; Ούτε είναι δυνατόν να ζητάς από ένα ασθενή να εστιάσει την προσοχή του στον τρόπο με τον οποίο σχετίζεται με άλλους χωρίς να εξετάσεις τους δικούς σου αντίστοιχους τρόπους.
Η δουλειά μας μάς δίνει όχι μόνο την ευκαιρία να υπερβούμε τον εαυτό μας, να εξελιχθούμε και να ωριμάσουμε, όχι μόνο το προνόμιο μιας καθαρής ματιάς που μας οδηγεί προς την αληθινή και τραγική επίγνωση της ανθρώπινης μοίρας, αλλά μας προσφέρει ακόμα περισσότερα.
Παρακολουθούμε τους ασθενείς μας να εγκαταλείπουν παλιά αυτοκαταστροφικά μοτίβα συμπεριφοράς, ν ’αποστασιοποιούνται από πράγματα για τα οποία παραπονιόνταν ανέκαθεν, ν’ αναπτύσσουν ζήλο για τη ζωή, να μαθαίνουν να μας αγαπούν, και μέσα απ’ αυτό, να στρέφονται με αγάπη σε άλλους.
Είναι χαρά να βλέπεις άλλους ανθρώπους να απελευθερώνουν τις πηγές της σοφίας που έχουν μέσα τους. Μερικές φορές νοιώθω σαν κάποιος που ξεναγεί τους ασθενείς του στο ίδιο τους το σπίτι, από δωμάτιο σε δωμάτιο. Τι καταπληκτικό δώρο να τους βλέπεις ν’ ανοίγουν τις πόρτες δωματίων όπου δεν είχαν ξαναμπεί ποτέ, ν’ ανακαλύπτουν νέες πτέρυγες του σπιτιού τους όπου βρίσκονται δικά τους εξόριστα κομμάτια – σοφά, όμορφα και δημιουργικά συστατικά της ταυτότητας τους.
«ΟΜΟΙΟΣ ΟΜΟΙΩ… ΖΕΥΓΑΡΩΝΕΙ»
ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ «ΟΜΟΙΟΣ ΟΜΟΙΩ… ΖΕΥΓΑΡΩΝΕΙ» SHEPARD GELLERT, ΕΚΔ. ΔΙΟΓΕΝΗΣ Εμάς τους ανθρώπους, μας προγραμματίζουν να σκεφτόμαστε, να αισθανόμαστε και να ενεργούμε με ορισμένο τρόπο οι πρώιμες εμπειρίες της ζωής μας, οι γονείς μας, τα αδέλφια μας, οι θείοι κι οι θείες, οι παππούδες κι οι γιαγιάδες, οι δάσκαλοι, οι συνομήλικοί μας και μερικά τυχαία περιστατικά, όπως το δάγκωμα από ένα σκύλο, το κέντρισμα από μια μέλισσα, ένα αυτοκινητιστικό δυστύχημα, οι παιδικές αρρώστιες ….
Αργότερα στη ζωή μας δεν έχουμε συνήθως συναίσθηση για αυτόν τον προγραμματισμό και πιστεύουμε πως είμαστε από φυσικού μας ηλίθιοι, σπιρτόζοι, χαζοί, οργισμένοι, κακοί, μελαγχολικοί ανίκανοι ή ανώτεροι.
Μπορούμε μάλιστα, καθώς είμαστε πλάσματα με διάνοια, να προγραμματιζόμαστε μόνοι μας, χωρίς να το συνειδητοποιούμε και μετά να χρησιμοποιούμε τις ικανότητές μας για να διατηρήσουμε την ευτυχία ή τη δυστυχία μας.
Πολλοί από μας καταφέρνουμε με αλάθευτη ακρίβεια σε όλη μας τη ζωή να μας αποδιώχνουν, να μας απορρίπτουν, να μας εκμεταλλεύονται, να μας εξευτελίζουν και να μας κατατρέχουν. Από τους κυριότερους τρόπους για να διατηρήσουμε την κακομοιριά μας είναι να ρίχνουμε το φταίξιμο στους άλλους και τους άλλους να προσπαθούμε να αλλάξουμε – την κοινωνία, το σύζυγο, το περιβάλλον. Και την ίδια στιγμή που κατηγορούμε τους άλλους, δημιουργούμε εμείς οι ίδιοι πολλές από τις καταστάσεις που μας κάνουν δυστυχισμένους.
Για παράδειγμα, ένα άτομο προγραμματισμένο να ζει οργισμένο διαλέγει για σύζυγο κάποιον, που έχει προγραμματιστεί να ζει σε κατάθλιψη.
Τότε ο πρώτος, αν τον ρωτήσετε «γιατί είσαι οργισμένος;» θα απαντήσει: «Παντρεύτηκα αυτό το άγαλμα του πόνου, που ζει κλεισμένο στον εαυτό του, σε τίποτα δε μου χρησιμεύει, δε μου μιλάει…»κ.λ.π. Ενώ ο άλλος, αν τον ρωτήσετε για τη μελαγχολία του, θα σας πει: «Και πώς να μη βασανίζομαι από μελαγχολία; Αφού παντρεύτηκα αυτό το οργισμένο, εχθρικό, κακόβουλο κάθαρμα, που άλλο δεν κάνει από το να με ταπεινώνει!»
Ας δούμε τη Μαρτζ, που έρχεται να θεραπευτεί, γιατί πιστεύει πως είναι αντιπαθητική, πάσχει από έλλειψη αυτοπεποίθησης, αισθάνεται παραπεταμένη και υποφέρει. Φέρνεται ψυχρά και εχθρικά σε άτομα του άλλου φύλου.
ΜΑΡΤΖ: Έχω ένα πρόβλημα. ΣΕΠ.: Τι σε βασανίζει; ΜΑΡΤΖ: Ο φίλος μου είναι υπερβολικά θερμός. Μου ρίχνεται αδιάκοπα. Ούτε μες στο αυτοκίνητο δε με αφήνει να ησυχάσω. Με κυνηγάει στη κουζίνα. Μόνο αυτό έχει στο νου του. ΣΕΠ: Εσένα τι εντύπωση σου κάνει η στάση του; ΜΑΡΤΖ: Νομίζω πως δε με αγαπάει. Νοιώθω ότι με απορρίπτει και με μεταχειρίζεται και πονάω. ΣΕΠ.: Εσύ πως του φέρεσαι; ΜΑΡΤΖ:Ψυχρά και εχθρικά.Έπειτα από ένα χρόνο η Μαρτζ ξανάρχεται. Τώρα έχει άλλο φίλο.
ΜΑΡΤΖ: Κάτι με βασανίζει. ΣΕΠ: Τι σε βασανίζει; ΜΑΡΤΖ: Ο φίλος μου είναι υπερβολικά ψυχρός. Πρέπει πάντα εγώ να προσπαθώ να τον προσελκύσω. Ενώ εκείνος … σαν να μην υπάρχει για αυτόν ο σαρκικός έρωτας. Μια φορά μόνο άκουσα λαχανιασμένη την ανάσα του, όταν έπαθε κρίση από το άσθμα του. ΣΕΠ: Τι σκέπτεσαι εσύ για αυτό; ΜΑΡΤΖ: Πως δε με αγαπάει. ΣΕΠ: Πως αισθάνεσαι; ΜΑΡΤΖ: Παραπεταμένη, θλιμμένη και αποκαμωμένη. Μου παίρνει όλο τον καιρό μου, τρώει σαν άλογο κι εγώ νιώθω, πως αυτή η ζωή με γερνάει. ΣΕΠ: Πως του φέρνεσαι; ΜΑΡΤΖ: Ψυχρά και εχθρικά.Η Μαρτζ, σε αυτή την ιστορία με τους φίλους της, ρίχνοντας το φταίξιμο στις καταστάσεις, καταφέρνει να ακολουθεί τον παλιό της προγραμματισμό. Πρέπει βέβαια να αλλάξει τον τρόπο που σκέπτεται, που αισθάνεται, που ενεργεί. Το πρόβλημα δεν βρίσκεται στον περίγυρό της. Είναι εσωτερικό. Εμείς δημιουργούμε τα περισσότερα, αν όχι όλα τα ατομικά μας προβλήματα.
|
|
